Książka to dokument piśmienniczy, zapis myśli ludzkiej, raczej obszerny, w postaci publikacji wielostronicowej o określonej liczbie stron, o charakterze trwałym.
Dzisiejsza postać książki wywodzi się od kodeksu, czyli kartek połączonych grzbietem, które wraz z upowszechnieniem pergaminu zastąpiły poprzednią formę dokumentu piśmienniczego, czyli zwój.
Za książkę uważa się:
- wydawnictwo zwarte – przeciwieństwo czasopisma, może to być duży utwór literacki, zbiór mniejszych utworów, leksykon, podręcznik, poradnik, praca naukowa, dokument lub zbiór dokumentów, album, atlas itp.
- wydawnictwo dziełowe – przeciwieństwo akcydensu
- utwór prozatorski, synonim powieści – utwór obszerniejszy niż opowiadanie, nowela czy esej
- zbiór mniejszych utworów prozatorskich, o określonej myśli przewodniej i wspólnej kompozycji, powiązanych w całość redakcyjną, także zbiór myśli, zapisków, notatek, artykułów
- zbindowany lub oprawiony wydruk elektronicznej wersji publikacji (np. z pliku PDF).
- w terminologii bibliotekarskiej:
- publikację powyżej 48 stron – publikacja mniejsza określana jest wtedy jako broszura
- każdą pozycję biblioteczną w oprawie twardej – także np. nuty, mapy, oprawione zszywki czasopism itp.
Elementy budowy książki:
Okładka to zewnętrzna część oprawy trwale połączona z wkładem. Zbudowana jest z okładziny tylnej, przedniej i grzbietu. Wykonuje się ją z trwałego papieru, kartonu, tektury, tkaniny czy też tworzywa sztucznego. Jest zwykle przedmiotem opracowania graficznego. Powinny być na niej umieszczone tytuł dzieła, nazwiska autorów i nazwa wydawcy. W wydaniach wielotomowych umieszczona jest informacja o numerze tomu oraz zbiorczy tytuł całego wydania.
- Na grzbiecie okładki – jeśli szerokość na to pozwala – umieszcza się nazwisko autora i tytuł dzieła. Na grzbietach grubych książek napisy składane są w poprzek grzbietu, natomiast na cieńszych – wzdłuż grzbietu (od góry do dołu).
- Czwarta strona okładki (z tyłu) jest miejscem dla ceny książki, jej kodu kreskowego, numeru ISBN oraz ewentualnych informacji o autorze, treści dzieła lub serii wydawniczej.
Okładka jest jednym ze źródeł informacji potrzebnych do sporządzenia opisu bibliograficznego.
Karty tytułowe nazywane są często czwórką tytułową. Obejmują cztery pierwsze stronice książki, które powinny zawierać wszystkie formalne i prawne informacje o wydaniu. Coraz częściej można spotkać książki z jedną stroną tytułową.
- Pierwszą stronicą książki jest strona przedtytułowa. Zwykle umieszcza się na niej skrócony tytuł dzieła (tzw. przedtytuł). W wydaniach seryjnych można na niej umieścić nazwę i znak serii. Pochodzenie stronicy z przedtytułem sięga okresu inkunabułów, kiedy książki trafiały do handlu nieoprawione, a pierwsza stronica miała napisany odręcznie tytuł i chroniła początek dzieła przed zabrudzeniem.
- Drugą stronicą jest strona przytytułowa (wakat, kontrtytuł) i jest zazwyczaj pusta. Bywa jednak traktowana przez typografa lub grafika jako dodatkowa powierzchnia przy projektowaniu karty tytułowej i wówczas tytulaturaznajduje się na dwóch stronach na rozkładzie. Zawiera czasem tzw. frontyspis, czyli ilustrację na niej naklejoną lub wydrukowaną (albo też obcojęzyczną stronę tytułową).
- Strona tytułowa musi zawierać imiona i nazwiska autorów, tytuł główny wraz z podtytułem, imiona i nazwiska głównych współwydawców książki, oznaczenie numeru wydania, sygnet i nazwę wydawcy w pełnym brzmieniu oraz miejsce i rok wydania. W przypadku książki wielotomowej należy umieścić w tym miejscu numer i tytuł indywidualny tomu.Tworzy komplet składek lub kart połączonych na grzbiecie i przygotowanych do połączenia z okładką. Jest to więc wewnętrzna część oprawy rozumianej jako forma wykończenia druków.
Blok książki
Tworzy komplet składek lub kart połączonych na grzbiecie i przygotowanych do połączenia z okładką. Jest to więc wewnętrzna część oprawy rozumianej jako forma wykończenia druków.
Tekst główny
Najczęściej treść dzieła jest wyrażona w postaci tekstu słownego. Bywa też czasem przedstawiana w postaci map, wykresów, nut albo obrazów. Tekst główny bywa przez autora lub wydawcę podzielony na tomy, części, rozdziały, podrozdziały i ewentualnie paragrafy. Partie tekstu mogą być opatrzone kolejnymi numerami, numeracją i tytułami lub samymi tytułami.
Materiały pomocnicze i informacyjne
Należą do nich indeksy, wykazy skrótów, ilustracji (map, wkładek), streszczenia obcojęzyczne oraz spis treści. Wymienione elementy zamieszcza się na końcu książki, po materiałach odautorskich. Wyjątek stanowi spis treści, który w wielu książkach, zwykle naukowych, znajduje się na początku książki, po czwórce tytułowej.
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL